Burn-out: Zorg je wel goed voor jezelf?

Veel mensen hebben de drang om heel goed voor andere mensen te zorgen. Als je iemand tegenkomt die heel goed voor jou zorgt, dan is dat natuurlijk geweldig voor je. Wat je echter vaak niet ziet is de pijn, het gemis of de onmacht die achter het gedrag zit. Door je namelijk volledig op anderen te richten, hoef je geen aandacht aan jezelf te geven. Sommige mensen gaan hierin zelfs zovér dat ze krampachtig blijven zoeken naar mensen die hun hulp nodig hebben. Dat doen ze vaak op een heel overtuigende wijze. Laten we eens kijken wat hier onder zit en hoe je dat aan kunt pakken.

De reden waarom je slecht voor jezelf zorgt

Er zijn diverse oorzaken die ervoor kunnen zorgen dat je niet zo goed voor jezelf zorgt. De meeste oorzaken liggen al in je vroege jeugd (jaja ik weet het…). Andere liggen weer verankerd in onze samenleving of worden je aangepraat door anderen die het zelf niet op orde hebben.

Maar ondanks alle mogelijke oorzaken, is het prima mogelijk om de draad weer op te maken en jezelf op de eerste plaats te zetten. Voor jezelf zorgen is het belangrijkste wat je te doen hebt. Kijk eens welke oorzaken jij bij jezelf of anderen herkent:

Jong geleerd is oud gedaan

Als je als kind al heel vroeg voor anderen moest zorgen, dan leer je meestal niet goed om voor jezelf te zorgen. Bijvoorbeeld als een ouder ziek was en verzorging nodig had. Of als je ouders in scheiding lagen en jou als doorgeefluik misbruikten. Of als je ouders een bedrijf hadden waarbij klanten altijd op de eerste plaats stonden. Of waar je al je vrije tijd moest meewerken.

De uitwerking van jeugdtrauma’s

Als je als kind een hoop ellende hebt meegemaakt, dan probeer je dat later vaak te compenseren. Stel je had een vader die verslaafd was en je moeder en jullie mishandelde. Of je ouders waren straatarm en hadden alleen maar zorgen over geld. Of je ouders hadden een slecht lopend bedrijf en de deurwaarder kwam regelmatig jullie huis leeghalen.

Bewijzen dat je er toe doet

Als je als kind nooit een compliment van een belangrijke ouder kreeg, dan kan het zomaar zijn dat je ongelooflijk je best bent gaan doen om alsnog een compliment te krijgen. Of erger; als je nooit serieus genomen werd, dat je nu krampachtig probeert te bewijzen dat je er echt wel toe doet.

De angst voor eenzaamheid

Als je door burn-out of depressie even niet in staat bent om voor anderen te zorgen, dan komt vaak een heel diepe teleurstelling: Er blijkt niemand te zijn die voor jou wil zorgen! Dat zijn de momenten dat mensen zich realiseren hoe eenzaam ze zijn geworden en er niemand is die hun verzorgende rol over wil nemen.

Doorslaan in je missie

Als je als kind je missie wilde leven, maar daar geen kans voor kreeg dan kan het zomaar zijn dat je dat op een heel onnatuurlijke manier bent gaan doen. Stel dat het je missie is om mensen te verzorgen. Dan probeerde je dat als kind op je omgeving toe te passen. Je ouders hadden daar uiteraard geen zin in en stuurden je naar buiten om te gaan spelen.

Angst voor egoïsme

In onze maatschappij worden mensen die goed voor zichzelf zorgen vaak als egoïstisch afgeschilderd. In plaats van die onzin te negeren gaan mensen zich vaak verdedigen. Dat lukt natuurlijk niet want wat die ander van jou vindt, heeft niets met jou te maken. Veel mensen gaan bewijzen dat ze wél sociaal zijn (anderen gaan het egoïstische beeld bevestigen).

Jezelf wegcijferen

Als je een zieke, gehandicapte of hulpbehoevende broer of zus had dan eiste dat alle aandacht van je ouders op. Klinkt logisch, maar jij was er ook! Omdat jij gezond was, verwachtten je ouders waarschijnlijk dat jij je rustig hield. Je leert dan al heel vroeg om jezelf weg te cijferen (in plaats van je eigen plek in te nemen).

Veel succesvolle mensen doen dit

Je ziet deze energievretende drive vaak terug bij succesvolle ondernemers. Ze werken keihard om een geweldig bedrijf op te bouwen en zijn enorm gericht op resultaat. Dat kan het bedrijfsresultaat zijn, of tevreden medewerkers, klanten en leveranciers.

Maar feitelijk worden ze gedreven door bewijsdrang, of lopen ze weg voor de pijnlijke confrontatie met zichzelf. Het eindresultaat is altijd hetzelfde: De ondernemer eindigt in een burn-out of depressie. Dit komt doordat het enorm veel energie kost en het nooit goed genoeg is.

Een prettige samenleving

Op zich is het natuurlijk geweldig dat we voor elkaar zorgen als het nodig is. Dat is een hoeksteen van een prettige samenleving. Echter in veel gevallen zijn de mensen die met name voor anderen zorgen, heel slecht in het verzorgen van zichzelf. Dat vreet energie en dat kan niet de bedoeling zijn.

In het ergste geval zijn ze bang voor de leegte. Dat is wat hen ertoe drijft om alle aandacht op anderen te richten. Ze hoeven dan niet naar hun eigen pijn, verdriet of leegte te kijken. Maar ja; als je uiteindelijk omvalt met burn-out of depressie dan zul je wel moeten.

Hoe doe je dat; goed voor jezelf zorgen?

Er zijn verschillende manieren om de draad weer op te pakken en jezelf weer op de eerste plaats te zetten. Ik zeg met name ook ‘de draad weer oppakken’ want van nature weet je heel goed van jezelf te zorgen. Dat zit in ons reptiele brein ingebakken.

We kunnen echter gedrag ontwikkelen dat tegen onze natuur ingaat. Dat heeft veel voordelen. Bijvoorbeeld als je in een supermarkt loopt en plotseling honger krijgt. Bij honger is het natuurlijke gedrag om iets te pakken en het op te eten. Maar in een supermarkt moet je eerst even afrekenen!

Het gaat pas fout als je slecht voor jezelf zorgt terwijl het je veel energie kost. Daar kun je nu maar beter meteen mee stoppen! Maar ja; hoe doe je dat dan?!

Ik kan me verschillende cliënten voor de geest halen die met de handen in het haar zaten toen ze zich realiseerden dat ze geen idee hadden hoe ze voor zichzelf moesten zorgen. Dat zijn vooral cliënten die al zover uit hun kracht waren, dat ze al een burn-out hadden opgelopen.

Leef je eigen leven

Eenvoudig uitgelegd heb je een binnenkant (dat is wie je bent) en een buitenkant (dat is wat je doet). Wie je bent en wat je doet zou eigenlijk vanuit je missie moeten komen. Helaas reageren veel mensen sterk op hun omgeving en passen zichzelf en hun gedrag aan de omgeving aan.

Dat is soms wel handig, maar wat je omgeving wil is nooit hetzelfde als wat jou eigen plan is. Al mijn cliënten met burn-out, angststoornissen, onzekerheden en uitstelgedrag zijn vooral bezig met overleven in een omgeving die niet bij hen past. Dat vreet energie.

Dat betekent niet dat je die omgeving moet veranderen, maar dat je in diezelfde omgeving eindelijk eens jouw eigen ding gaat doen. Je bent immers uniek geboren, waarom zou je dood willen gaan als een kopie van een ander!

Dus de eerste stap is om uit te zoeken wat jouw unieke ding is. We noemen dat je missie, levenspad of je reden van bestaan. Ik ga er van uit dat je met een missie op aarde bent gekomen. Dus je kunt jouw missie in al je levensfasen herkennen.

Uiteraard doen we dat ik coaching samen, maar je kunt ook zelf onderzoek doen. Vraag ook je ouders, broers, zussen, oma’s, opa’s en tantes eens wat jouw ding is.

Uiteraard vertoon je in elke levensfase ander gedrag en ben je in een andere omgeving. Maar de kern van je drive, motivatie, passie en keuzes is steeds herkenbaar.

Doe dus onderzoek voor elke levensfase en probeer de rode draad te vinden. Dat is je missie. Als je die weer helder hebt, dan is het verder heel simpel: Niet meer zeuren en direct je eigen missie gaan leven. Gewoon DOEN!

Je zult er een ander mens van worden. Je waarden en overtuigingen zullen veranderen. Maar je zult vooral ander gedrag gaan vertonen. Hierdoor past de omgeving zich aan jou en je missie aan. Hoe mooi wil je het hebben!

Visualiseer jouw ideale leven

Stel je eens voor dat je jouw eigen missie en leven leeft. Dat je volledig in je kracht en energie zit. Dat je uitsluitend dingen doet die écht bij jou passen. Dat je steeds de juiste beslissingen neemt. Dat je de juiste stapjes zet en steeds in de richting groeit die jou versterkt….. Hoe zul je dan zijn als mens?

Leef je helemaal in hoe je zult zijn als mens en hoe dit voelt in je lijf. Het interessante is dat als jij het nu voelt, dat het voor je hele lijf nu dus de realiteit is. Je linkerhersenhelft waar het denken en de tijd zit, denkt dat het in de toekomst is. Maar de rest van je lijf ervaart het als NU.

Als je nu in dat goede gevoel van je ideale leven zit: Welk stapje kun je dan NU zetten?